Mô hình trú ẩn khẩn cấp là một trong những giải pháp giúp con người tránh bị tổn thương bởi thiên tai như hạn hán, ngập lụt…. Các mô hình này đòi hỏi khả năng thích ứng với địa hình, khí hậu và tính ứng dụng cao.

Theo số liệu của CRED (Trung tâm Nghiên cứu Dịch tễ học về Thảm họa) và UNISDR (Cơ quan Giảm thiểu Rủi ro Thiên tai của LHQ) công bố năm 2016, số lượng các thảm họa liên quan đến biến đổi khí hậu đã tăng gấp đôi trong vòng 40 năm qua. Bên cạnh đó, những hậu quả của việc phát triển cơ sở hạ tầng không đồng đều ở các thành phố khiến một bộ phận dân số trên thế giới không có điều kiện ở và sinh hoạt đầy đủ. Vì vậy, nhu cầu về nơi trú ẩn tạm thời cho người vô gia cư, người bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng khí hậu ngày càng gia tăng.
Trong bối cảnh đó đã có nhiều giải pháp trú ẩn khẩn cấp được đưa ra để thích ứng với loại hình thiên tai như lũ lụt, hỏa hoạn nghiêm trọng do hạn hán, sạt lở đất… Các thiết kế này phục vụ các nhu cầu cơ bản trong trường hợp khẩn cấp đến khi tình hình trở lại bình thường, tùy thuộc vào mức độ khắc phục và tốc độ và nơi trú ẩn phải lắp đặt. Do đó, các kết cấu cho mô hình trú ẩn tạm thường sử dụng bằng các vật liệu nhẹ, công nghiệp hóa, dễ vận chuyển với kỹ thuật lắp ráp nhanh chóng.
Dưới đây là một số ý tưởng, nguyên mẫu hoặc các dự án đã thực hiện, một số kỹ thuật được sử dụng để làm mô hình trú ẩn khẩn cấp trên thế giới.
1. Kỹ thuật khớp nối


Đơn cử là mô hình trú ẩn Tentative do Designnobis lên ý tưởng. Nhà trú ẩn khẩn cấp này được lắp ráp nhanh chóng nhờ các khớp nối. Ở trạng thái sử dụng, căn phòng đủ rộng cho 2 người với đầy đủ công năng sử dụng. Khi không cần dùng đến, chỉ cần xếp gọn gàng các mô-đun lại trong hộp.
Ưu điểm của kỹ thuật khớp nối là dễ dàng lắp ráp, nhanh chóng, sạch sẽ và tiết kiệm vật liệu, được vận chuyển dưới dạng phẳng (các mô-đun đều được đóng gói gọn), giúp tiết kiệm không gian lưu trữ và có thể vận chuyển lượng lớn nhà cứu hộ cùng lúc.
2. Kỹ thuật thu kéo


Kỹ thuật này cho phép khung ngôi nhà trú ẩn có thể gập vào hoặc mở ra tùy vào mục đích sử dụng. Với thiết kế thông minh, bộ khung này có thể thu gọn để dễ dàng vận chuyển và kéo ra nhanh chóng để tạo thành nơi trú ẩn trong trường hợp khẩn cấp. Các vị trí cần cố định chắc chắn đều được gắn thêm các đầu chốt.
Ví dụ cho kỹ thuật nhà ở khẩn cấp dưới dạng thu kéo là mô hình Just a Minute, do Barberio Colella ARC thiết kế.
3. Kỹ thuật bơm hơi


Điển hình là Inflatable Pavilions (Gregory Quinn thiết kế) với không khí làm yếu tố cấu trúc, có thể được thực hiện như một màng đàn hồi chứa đầy không khí tạo ra một ngôi nhà lớn hoặc như những tấm đệm đầy không khí ôm lấy mái che. Dù bằng cách nào, nhà bơm hơi nhanh gọn này mang đến giải pháp về kinh tế và có thể thiết lập trên nhiều địa hình khác nhau.
4. Kỹ thuật nhà thuyền (nhà nổi)


Đối với những vùng ven sông, biển hay những nơi chịu ảnh hưởng lớn bởi lũ lụt thì mô hình như Fold & Float là giải pháp tối ưu nhất, đơn giản, dễ vận chuyển. Cấu trúc nổi này luôn dâng cao theo mực nước.
5. Kỹ thuật từ nhà vải


Ở những nơi có khí hậu khô cằn thì việc xây dựng và cố định các công trình là bất khả thi. Ví dụ như ở những hoang mạc người ta đã sử dụng những ngôi nhà (lều) bằng vải bạt có ưu điểm lớn là chống thấm nước và rất nhẹ. Tính linh hoạt của bạt được kết hợp với những vật liệu cứng hơn để tạo thành nơi trú ẩn với nhiều hình dạng khác nhau đồng thời dễ dàng tháo lắp.
Có thể thấy những ngôi nhà bằng bạt được Abeer Adventure thiết kế đặt tại khu vực dễ xảy ra hạn hán.
6. Kỹ thuật tường gạch vụn tái sử dụng


Đây là một ngôi nhà tận dụng gỗ, tre kết hợp với các bức tường cũ để tạo một nơi cư trú khẩn cấp ở Nepal (Shigeru Ban Architects).
Gạch được sử dụng là loại gạch vụn tái chế, có độ cứng cao hơn so với các loại vật liệu trên, vì vậy được ưu tiên dùng để tái thiết cuộc sống sau thảm họa. Các mảnh gạch vụn sẽ được “nén” trong các khung đã được tạo khuôn sẵn.
Dịch: Vũ Hương | Nguồn: Archdaily
XEM THÊM
- Khi Kiến trúc đối mặt với vấn đề lũ lụt
- Nhà máy tại Việt Nam sử dụng thông gió tự nhiên | G8A Architects & Rollimarchini architekten
- Giải pháp điều hòa nhiệt thụ động cho nhà ở