Hội đồng Cố vấn Chính phủ Hà Lan và Felixx Landscape Architects & Planners đã nghiên cứu vai trò tiềm năng của việc đi bộ trong môi trường đô thị hiện đại. Bốn địa điểm thử nghiệm tại thành phố Rotterdam đã được chọn để kiểm tra sự chuyển đổi từ thiết kế đô thị thiên hướng ô tô sang một thành phố đi bộ.

Thông tin

Thể loại: Nghiên cứu dựa trên tiền lệ
Địa điểm: Hà Lan
Đội ngũ nghiên cứu: Michiel van Driessche, Marnix Vink, Deborah Lambert, Eduardo Marin, Salinas, Elan Redekop van der Meulen, Cherk Ga Leung, Sander van der Ham: Stipo
Năm: 2019 – 2020

Đi bộ có tiềm năng lớn. Nó có thể không phải cách di chuyển nhanh nhất và đối với vài người, nó cũng không phải cách thoải mái nhất. Tuy nhiên, đây là cách di chuyển duy nhất mà không cần dùng đến phương tiện giao thông. Bằng cách đi bộ nhiều hơn, ta hạn chế được ảnh hưởng của con người đến môi trường. Do vậy, việc tạo không gian đi bộ giúp giải phóng thành phố, giải quyết các thách thức về môi trường và xã hội.

XEM THÊM: Những thành phố tương lai: Đông hơn nhưng “xanh” hơn

Một điều kỳ lạ là đối tượng người đi bộ thường bị lãng quên trong các thiết kế không gian công cộng của chúng ta. Nhóm nghiên cứu đã kết hợp cùng nhà tâm lý học đô thị Sander van der Ham – STIPO để phát triển dự án nghiên cứu dựa trên tiền lệ này. Bài nghiên cứu đem lại cái nhìn sâu sắc hơn về lợi ích tiềm năng của việc đi bộ; đồng thời, xác định mục tiêu thiết kế của các dự án đã được xây dựng, từ đó nhận ra những lợi ích đó.

Thành phố đi bộ - Định hướng chuyển đổi cơ cấu giao thông đô thị tương lai — *Giải quyết các thách thức về môi trường và xã hội*

Lựa chọn đi bộ

Đi bộ là một lựa chọn, mặc dù chúng ta thường không cố ý đưa ra lựa chọn này. Để tạo ra môi trường khuyến khích mọi người đi bộ nhiều hơn, chúng ta cần hiểu làm thế nào để tác động đến sự lựa chọn của mọi người. Sự lựa chọn đi bộ bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố. Mọi thứ ta trải nghiệm trong đời đều được lưu trữ trong não của chúng ta dưới dạng thông tin. Ta thường diễn giải và đưa ra lựa chọn dựa trên những thông tin đó bằng hai cách thức, hai “hệ thống”.

Với hệ thống một, ta đưa ra các quyết định một cách vô thức, cảm xúc, tự động và nhanh chóng. Những lựa chọn này bắt nguồn từ kiến thức, kinh nghiệm hoặc cảm xúc có được từ trước, trải qua rất ít hoặc hoàn toàn không cần suy xét. Hệ thống thứ hai dựa trên lý trí, đòi hỏi sự suy xét và ít tiêu tốn sức lực. Nó cho phép ta có thể đưa ra các lựa chọn sáng suốt và nghi ngờ các lựa chọn dựa trên kinh nghiệm của hệ thống một. Để tăng cường việc đi bộ, chúng ta cần giải quyết cả hai hệ thống trong cách thiết kế thành phố.

Tiếp cận

Không gian để đi bộ thường được thiết kế theo logic cơ học giống như đường xe cơ giới. Trải nghiệm trên đường chỉ là thứ yếu so với việc đến đích càng nhanh càng tốt. Điều này càng khẳng định điểm bất lợi của hệ thống một: Đi bằng ô tô hoặc xe đạp, xe máy sẽ nhanh hơn.

Thiên kiến về việc sử dụng ô tô đã ăn sâu qua nhiều thế hệ, do đó, việc tái kết nối xã hội với thói quen đi bộ phải bắt đầu từ việc áp dụng các quy chuẩn nhân trắc học vào đường phố và không gian công cộng của chúng ta.

Thành phố đi bộ - Định hướng chuyển đổi cơ cấu giao thông đô thị tương lai

Các không gian đi bộ được thiết kế nhằm tăng sự thoải mái nhân tính hóa đường phố và cám dỗ chúng ta lựa chọn đi bộ.

Chất xúc tác giải quyết vấn đề môi trường và xã hội

Bằng cách đặt việc đi bộ trong một bối cảnh rộng hơn, chúng ta có thể đưa ra những quyết định sáng suốt hơn. Bằng cách suy xét nghiêm túc các quyết định vô thức và thói quen hiện tại, việc đi bộ có thể trở thành lựa chọn hiển nhiên hơn theo thời gian. Chúng ta có thể đạt được điều này bằng cách liên kết hành động đi bộ với sự đóng góp của nó cho các vấn đề môi trường và xã hội.

Điều này khiến cho lựa chọn đi bộ không đơn thuần là sự lựa chọn phương tiện di chuyển. Nó trở thành một lựa chọn có ý thức nhằm giảm ô nhiễm không khí, vì một thế giới sạch và khỏe mạnh hơn. Bằng cách liên kết việc đi bộ với các thách thức và mục tiêu khác, chúng ta tạo ra lý do, thúc đẩy bản thân vượt qua những suy nghĩ thực dụng và lựa chọn đi bộ. Các liên kết càng đa dạng, mọi người sẽ càng cảm thấy bắt buộc phải đi bộ.

Thành phố đi bộ - Định hướng chuyển đổi cơ cấu giao thông đô thị tương lai

Thành phố đi bộ

Thế kỷ XX chắc chắn là thế kỷ của ô tô. Sự sản xuất ô tô hàng loạt đã tạo nên một cuộc cách mạng về tính cơ động, đại diện cho một cột mốc quan trọng trong quá trình đại chúng hóa phương tiện giao thông. Việc theo đuổi tốc độ và sự tự do cá nhân khiến bố cục không gian tuân theo logic của những chiếc xe. Ta có thể dễ dàng nhận thấy điều này trong đô thị ngày nay. Các thành phố vẫn chủ yếu tổ chức quãng đường đi từ A đến B sao cho nhanh và hiệu quả nhất có thể.

Nghiên cứu đề xuất phương pháp chuyển đổi mạng lưới cơ sở hạ tầng thành cảnh quan vừa đáp ứng được công năng và trải nghiệm cho người sử dụng, hướng đến một thành phố đi bộ mà trong đó, hành trình cũng quan trọng như điểm đến. Một thành phố xác định những con đường nhỏ, mạng lưới cây xanh – mặt nước, công viên, trường học, quảng trường, trạm giao thông công cộng là các điểm, yếu tố cấu thành quãng đường đi bộ, thay vì giới hạn phạm vi đi bộ trong các vỉa hè song song với đường dành cho ô tô.

XEM THÊM: Thành phố nổi: Xu hướng của tương lai

Trong giai đoạn chuyển đổi của tính cơ động, việc đi bộ có thể đóng vai trò xúc tác giúp mọi người nhận thức các vấn đề mà chính phủ đang đối mặt. Các chiến lược nhằm giải quyết sự gia tăng dân số, mật độ đô thị, giảm phát thải, thích ứng biến đổi khí hậu,… có thể được lồng ghép vào các không gian được giải phóng để tăng việc đi bộ. Tuy nhiên, sự lồng ghép, liên kết này đi kèm một yêu cầu. Đó là các không gian trải nghiệm trong thành phố phải thật sự thu hút người dân và du khách.

Trong thành phố đi bộ, tỷ lệ con người được đề cao, các hoạt động thể chất được kích hoạt và không gian cho sự tương tác xã hội được tạo ra. Thành phố đi bộ có nhiệm vụ và yêu cầu thiết kế giống hệt một thành phố bền vững và khỏe mạnh.

XEM THÊM: Phố đi bộ hướng tới giá trị nhân văn

Câu chuyện của việc đi bộ

Thành phố đi bộ - Định hướng chuyển đổi cơ cấu giao thông đô thị tương lai

Thành phố Rotterdam, Hà Lan

Để xem xét tính khả thi của thành phố đi bộ, dự án nghiên cứu lấy thành phố Rotterdam để thử nghiệm. Đây là một khu vực nghiên cứu thú vị vì ô tô đóng vai trò chủ đạo trong thiết kế của thành phố này. Sau vụ đánh bom vào trung tâm thành phố, “Basic Plan for the Reconstruction of Rotterdam” (Tạm dịch: Kế hoạch Cơ bản cho việc Tái thiết Rotterdam) được triển khai. Khu vực bị tàn phá được dọn sạch, tạo cơ hội để xây dựng một mạng lưới đường phố hoàn toàn mới dựa trên các nguyên tắc hiện đại. Khu vực làm việc và sinh hoạt được tách ra và không gian được thiết kế hướng đến “giao thông tương lai”. Bốn địa điểm thử nghiệm đã được chọn để kiểm tra sự chuyển đổi từ thiết kế đô thị thiên hướng ô tô sang một thành phố đi bộ.