Thảm họa môi trường sau cơn bão Harvey, Houston, Mỹ không chỉ là những thống kê mất mát, tổn thất lớn do thiên tai gây ra. Nguyên nhân ban đầu đang được phân tích lại chính là mặt trái của phát triển cơ sở hạ tầng, tốc độ đô thị hóa đã làm biến dạng, phá vỡ cấu trúc vốn có của thiên nhiên, tự nhiên? Có bài học nào thiết thực, đắt giá với các đô thị Việt Nam trước thiên tai và quá trình biến đổi khí hậu?
Bang Texas giáp biển, thường xuyên hứng chịu bão. Harvey là trận bão mạnh nhất suốt 12 năm qua đổ bộ vào Mỹ, mạnh nhất suốt hơn 50 năm ở Texas.
Bão đã trút xuống thành phố Houston và khu vực Galveston trong 24 giờ với lượng mưa hơn 60 cm. Dự kiến, 50 cm nước mưa nữa đổ xuống cho tới khi bão tan. Mưa lớn đã gây ngập lụt nghiêm trọng tại nhiều khu vực ở bang Texas, khiến ít nhất 39 người thiệt mạng.
Bão lớn buộc hai sân bay quốc tế William P. Hobby và Sân bay Liên lục địa George Bush (IAH) ở bang Texas đóng cửa. Trên khắp nước Mỹ, hơn 5.000 chuyến bay bị hủy kể từ ngày 25/8 do bão. Công binh Mỹ nửa đêm 27/8 cho xả lũ tại hai hồ chứa gần thành phố Houston, bang Texas để tránh nguy cơ vỡ đập. Đường dây khẩn cấp của Houston quá tải với hơn 6.000 cuộc điện thoại cầu cứu. Lực lượng tuần duyên Mỹ đã giải cứu 1.200 người gặp nạn trong bão lụt, trong đó 200 người được đưa đến nơi an toàn bằng trực thăng.
Đô thị hóa là đồng phạm?
Để thoát lũ, Houston phụ thuộc rất nhiều vào mười nhánh sông nhỏ chảy từ Tây sang Đông trước khi chảy qua kênh Houston ship để đổ ra cửa sông Galveston ở vịnh Mexico. Thành phố thiếu hệ thống ống cống công nghệ cao. Hệ thống cống thoát cũ kỹ và quá tải vì lượng nước quá lớn. Quy định xây dựng ở Houston thiếu nghiêm ngặt khiến nhiều công trình dân dụng dễ ngập chìm trong nước. Nước rút chậm thiệt hại sẽ còn lớn hơn rất nhiều.
Vũng trũng Houston có nhiều đầm lầy có giá trị như những tấm xốp hút nước khổng lồ nhưng đô thị hóa đã khiến những khoảng đệm này bị bê tông hóa. Với tốc độ và lượng mưa lớn, lớp đất bề mặt rất nhanh bão hòa và không thể thấm được nữa. Nước cũng không thể bốc hơi nhanh trong điều kiện khí hậu ẩm ướt của Houston. Quy hoạch và thiết kế đô thị đã khiến thảm họa thiên nhiên trở nên nghiêm trọng hơn?
Kiến Việt tổng hợp