Lâu nay, chúng ta hay nói đến cụm từ “ Kiến trúc có bản sắc, hay không có bản sắc”, khi bàn đến một lĩnh vực rộng mang tính hàn lâm, lý thuyết trong các nhà trường, viện nghiên cứu kiến trúc, hoặc khi đánh giá một công trình kiến trúc cụ thể. Nghị quyết T.Ư 5 Khóa VIII của Đảng về xây dựng và phát triển nền Văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, đã ra đời được 15 năm, và hiện cũng đang được các ngành chức năng, trong đó có giới KTS, tổng kết đánh giá kết quả của việc thực hiện Nghị quyết quan trọng này theo chỉ đạo của Ban Bí thư T.Ư Đảng.
Kiến trúc là một lĩnh vực nghệ thuật đặc thù, đó là tạo dựng không gian sống cho con người. Nó thể hiện từ việc thiết kế một công trình kiến trúc đơn lẻ, cho đến một khu dân cư; quy hoạch xây dựng một đô thị, cho đến một vùng lãnh thổ.v.v.. Và Kiến trúc sư (KTS) chính là người sáng tạo ra những không gian sống ấy.
Là một phạm trù của Văn hóa, nghệ thuật kiến trúc cũng phản ánh văn hóa của dân tộc và thời đại mà nó được sinh ra. Vì thế không đất nước nào, dân tộc nào lại có nền kiến trúc giống nhau. Ngày hôm nay, trong xu thế hội nhập quốc tế và thế giới trở nên phẳng không bị ngăn cách bởi hàng rào biên giới. Nhờ sự phát triển như vũ bão của công nghệ thông tin, của internet…các dân tộc dễ dàng đưa văn hóa của mình ra thế giới và cũng dễ dàng tiếp nhận và dung nạp ảnh hưởng của các nền văn hóa khác. Kiến trúc cũng không nằm ngoài dòng chảy giao thoa đó.
Thế nhưng, hơn lúc nào hết, thế giới lại đề cao văn hóa bản địa, bản sắc dân tộc. Hội nhập nhưng không hòa tan. Đó là phương thuốc hữu hiệu để nền văn hóa dân tộc không bị lai căng, bị bão hòa, bị biến mất. Vậy kiến trúc Việt Nam hôm nay đang phát triển theo xu hướng nào. Theo trào lưu kiến trúc quốc tế, kiến trúc xanh, hay phát triển tự do, nhại cổ…?! Và thực ra, có nền Kiến trúc Việt Nam hiện đại mang bản sắc dân tộc hay không?
Để trả lời được câu hỏi này rất cần có sự tổng kết đánh giá của Hội KTS Việt Nam, của các nhà lý luận phê bình kiến trúc và đặc biệt là của các cơ quan quản lý nhà nước về văn hóa, về kiến trúc xây dựng, đó là Bộ Xây dựng và Bộ VHTT&DL.
Sau 15 năm thực hiện Nghị quyết T.Ư 5 Khóa VIII của Đảng, nghiêm túc và thẳng thắn nhìn nhận, đánh giá một cách trung thực hiện trạng nền kiến trúc nước nhà là cực kỳ cần thiết. Chúng ta đã xây dựng được một khối lượng công trình kiến trúc khổng lồ với gần ngàn đô thị lớn nhỏ, là động lực để phát triển nền kinh tế của đất nước. Đội ngũ KTS từ vài ngàn người đến nay đã xấp sỉ 15 ngàn. Hàng năm trung bình có gần 2000 KTS được đào tạo từ 20 cơ sở đào tạo KTS trong cả nước. Đó là điều đáng tự hào. Nhưng những tác phẩm kiến trúc tiêu biểu cho nền Kiến trúc Việt Nam, mang bản sắc Việt Nam trong thời kỳ mới thì hiếm hoi lắm, kể cả những tác phẩm được tôn vinh tại các kỳ Giải thưởng Kiến trúc quốc gia.
Sắp tới đây, Bộ Xây dựng sẽ trình Chính phủ bản “ Điều chỉnh Định hướng phát triển Kiến trúc Việt Nam đến năm 2030”, chắc chắn phải có cái nhìn tổng quát về thực trạng kiến trúc nước nhà những năm qua.
Hy vọng rằng, bằng các cuộc hội thảo sâu rộng trong giới KTS, sự tham gia đóng góp ý kiến của các Hội nghề nghiệp, mà Hội KTS Việt Nam có vai trò quan trọng, những vấn đề về phát triển nền Kiến trúc Việt Nam hiện đại, mang đậm bản sắc dân tộc trong giai đoạn mới sẽ được làm rõ, là định hướng sáng tác cho KTS và cho cả các nhà đầu tư, các cơ quan quản lý kiến trúc đô thị của đất nước./.
KTS Phạm Thanh Tùng
Kiến trúc sư Koen Olthuis của Waterstudio.nl được Inhabitat đánh giá là kiến trúc sư ngoại lệ, người đi mở Read more
Bạn đã bao giờ muốn trồng cỏ ở khu vực cua xe ô tô vào nhà, nhưng bạn lại không Read more
Hệ thống hoạt động dựa trên web được điều chỉnh theo yêu cầu có khả năng kết nối được với Read more
CNN đã trao đổi với Ken Yeang, kiến trúc sư và cũng là nhà sinh thái học, nguyên lý thiết Read more
Loại đèn này có một tính năng đặc biệt cho phép đèn diode (LED) có thể bố trí và phát Read more
Những phát triển trong công nghệ hiển thị và vật liệu xây dựng đang dẫn đến những hình thức kiến Read more