Kiến trúc sư với kiến trúc Xanh

Gặp gỡ mùa Thu 2011với chủ đề “ hướng tới nền Kiển trúc Xanh Việt nam”.Với nhiệm vụ nâng cao nhận thức , xây dựng tiêu chí, bồi dưỡng kiến thức , tư vấn phản biện , tôn vinh các tổ chức cá nhân có tác phẩm về kiến trúc Xanh…Hội KTS VN đã nhận về mình phần việc tiếp sức , chắp cánh cho KTS nào đang ấp ủ kế hoạch dệt tấm thảm Xanh kiến trúc Việt Nam .

Tại khu Blymoon ,Dublin ( Ai-len) : Trên khu đất của TT Thương mại dừng lại vì BĐS ế ẩm , người dân trồng cây hoa rẻ tiền thành vườn công cộng .

Đất Việt ta vốn Xanh từ lâu, ấy là nhờ công lao ông cha chắt chiu mà nên vậy .Các KTS lớn tuổi còn nhớ thầy dạy trong trường là Xanh từ cách nghĩ cách làm : có đặt thêm công trình lớn nhỏ trên mặt đất này thì cần nhất là biết nương theo tự nhiên : đừng san đồi bạt núi , nương nhẹ với từng gốc cây , bụi cỏ . Thận trọng chi ly với từng hàng gỗ đá già nua , cây cột viên ngói mòn mỏi , chẳng vì cái mới mẻ hào nhoáng mà vội quyên cái cũ kỹ nhưng thấm đẫm mồ hôi , sương gió.

Stockhom ( Thụy điển) nhà sấy gạch cũ sửa thành phòng họp.

Giữa chốn phồn hoa bát nháo , nhiều KTS đã cố gắng thực nghiệm mà lợp nên những mái nhà tranh , lá gồi …ở vùng đồi Lương Sơn . Có KTS nhặt từng viên cuôi để xếp thành lối đi , xây nên bức tường , gọt tỉa từng khúc tre để dựng bặc thang , làm đi làm lại hàng chục lần để phục dựng lại cách làm tường trình rơm đất , đón cái gió từ sườn núi Suối Rè . Giữa Tp HCM , có KTS còn tìm cách cất giữ những giọt nước mưa trời cho để dùng vào ngôi nhà phố … Họ âm thầm hàng chục năm trời để giữ ấm cái nhiệt tâm tìm ra lối đi mới cho kiến trúc Việt từ bài học cũ kỹ mà cha ông ta đã tích lũy bao đời .

Nước giàu với kiến trúc Xanh

Cuối tháng 9 /2012 , chúng tôi đi đến hòn ảo sương mù Ai- Len , đất nước vẫn còn chưa thoát khỏi khủng hoảng tài chính do đầu tư BĐS quá mức . Đi đâu, gặp ai cũng là câu chuyện “ đất nước tôi đang gặp khó khăn, chúng tôi phải cố gắng vượt qua . Chúng tôi phải thay đổi thói quen tiêu dùng , nếu cả thế giới tiêu dùng lãng phí tài nguyên tự nhiên như Ai len thì cần 3 trái đất mới đủ …” Nhưng nhìn quanh thì cây xanh thật đẹp , nhà cửa thật ngay ngắn , những con đường uốn lượn , ai cũng làm việc chăm chỉ và thân thiện . KTS O’ Brian giới thiệu văn phòng làm việc của anh với cửa sổ tận dụng ánh nắng mặt trời để tiết kiệm điện, tường nhà lót các vật iệu địa phương để giảm khí đốt sưởi ấm . Trên lối dốc bậc thang bố trí 3 ống thoát rác thu vỏ chai nhựa , đồ thủy tinh và giấy vụn , còn thức ăn thừa thì hầu như không có vì đã mua về là cố chén bằng hết.

Chung cư Thụy Điển xây những năm 1970’ được duy tu quản lý tốt nên chất lượng ổn định , các căn hộ có chiều cao thấp ( tiết kiệm nhiệt sưởi ấm ) nhưng rất tiện nghi

Nhà ở Thụy điển năm 1927 và 2011

Tới Thụy Điển , chúng tôi họp trong hội trường vốn là nhà máy gạch cũ , giữa khoảng sân rộng vẫn còn ống khói nhà máy đứng trơ đó như một tượng đài ghi dấu quá khứ . Sàn nhà sấy gạch nay tân trang sáng bóng nội tất rất tiện nghi , hiện đại , nhưng các cửa sổ gỗ thì vẫn dùng với bản lề , móc gió có lẽ hơn 100 tuổi rồi . Ai cũng biết đất nước này giàu có , phúc lợi xã hội rất cao , nhưng những ngôi nhà ở xây từ những năm 1970 vẫn duy trì chất lượng tốt , trần thấp lè tè , nhưng cây xanh thảm cỏ thì nhiều vô kể …ở đây sự hoang phí được coi là lối sống kém văn hóa.

Vườn Nhật bản , tre và cây , nhà lá

Tại Nhật Bản , trên tầng 9 tòa nhà họp bàn về Giao thông Xanh .Giữa cuộc , mọi người lặng đi vài phút vì có động đất : cốc nước trượt qua lại như con lắc trên mặt bàn . Sau phút bình tầm , mọi người nói về sau thảm họa động đất , sóng thần 22/4 , cả nước nhật thay đổi cách nghĩ là làm thế nào để sử dụng năng lượng ít nhất để đảm bảo cuộc sống yên bình dàilâu mà không phụ thuộc vào những nhà máy điện tiềm ẩn nguy hiểm . Đến thăm vườn cổ của họ mới thấy triết lý cộng sinh trong lòng người Nhật đã có tự lâu . Những ngôi chùa Nhật bản làm bằng tre , chung quanh trồng tre. Chùa đến ngày hỏng nát thì tre đã đủ lớn để làm lại ngôi chùa mới …cứ thế luân hồi , vòng quay đời cây , đời nhà , của những đời người.

Trên đất nước công nghiệp phát triển , đô thị hóa mức cao nhưng đồng ruộng nông thôn vẫn được trân trọng

Nông thôn Nhật bản ( cách Tokyo50km ) , con đường nhỏ nhắn vào làng

Mầu Xanh đất Việt

Trải theo chiều dài đất nước , nơi đâu cũng ngổn ngang công trường xây dựng , thấy đấy mà vừa mừng vừa lo . Mừng vì các KTS có nhiều việc làm., tiền bạc rủng rỉnh , lo là xây nhiều thế để ai sử dụng , nhỡ cái thị trường bất động sản nó cừ ì ra đấy mươi năm thì lấy gì mà ăn . Tiếc nhất là dải đất ven biển miền Trung năm nào rì rào rừng phi lao thì giờ đây lại trơ cát trắng , đây đó tường rào đủ loại : gạch, tôn , kẽm gai …đôi khi chỉ là mấy tấm vải bạt xơ xác che đi phía sau công trình xây dựng dang dở . Nơi thì xây xong vứt xó , nơi thì làm vài dãy bỏ trơ đó cả chục năm trời , có nơi thì ai đó chiếm đất mà không đủ sức làm cứ để hoang vậy qua ngày này tháng kia .

Sinh viên khoa Kiến trúc ĐHXD tham gia xây dựng sân chơi cho cộng đồng dân cư Hạ Đình bằng vật liệu tiết kiệm- kiến trúc Xanh?

SV khoa Kiến Trúc –ĐH Phương Đông làm dàn hoa bằng tre , lát sân bằng gạch tái chế sân chơi Hạ Đình , đây có phải là KT Xanh?

Ghê sợ hơn những rừng cây bắt mắt , những gốc cổ thụ trăm tuổi được bứng từ rừng đại ngàn về đặt giữa phố , la liệt trong những dự án BĐS mang tên “ Thiên đường đáng sống ‘ hay ‘ Mầu Xanh ước mơ ‘ …Nghịch khung cảnh ấy mới thấm thía “ thiên đường” của người này thì cũng có thể là “địa ngục” của khác / “ giấc mơ “của người này cũng có thể là “ác mộc” của người kia .

Các cụ già , phụ nữ, thanh niên , thành viên CLB sống Xanh phường Hạ Đình tham gia lao động xây dựng không gian sống Xanh tại cụm dân cư 3 A phường Hạ Đình

Nơi trung tâm thành phố , nghiều ngôi nhà xây dựng nửa đầu thế kỷ vẫn còn chắc chắn , duyên dáng lắm vậy mà nỡ lòng nào họ che bạt kín để đập phá tan tành . Lúc dỡ bạt mới lộ ra cái nhà nửa tỉnh nửa quê , sơn phết qua quýt thay vào đó rồi …Ngày Xuân là nói chuyện vui , nhưng mùa Xuân năm nay hẳn là tiết kiệm , ấy là vì kinh tế toàn cầu khó khăn , ở ta cũng ít nhiều ảnh hưởng . Nhưng có một hy vọng lớn là mỗi khi gặp khó thì người Việt ta lại “ ló “ cái khôn ngoan : biết bớt hoang phí lúc “ thái “ để học cách dè sẻn , tằn tiện dành dụm phòng khi lúc “bĩ”- ấy là là lúc cách nghĩ theo lối sống Xanh nhen nhóm

Mầu Xanh quê hương liệu còn hay mất , ấy nhờ khôn ngoan còn ít hay nhiều.

Trần Huy Ánh

Ảnh do tác giả chụp tháng 9,10,11/2011/ Nguồn : Hanoidata

Bài đăng trên Tạp chí kiến trúc VN – Hội KTS Việt nam số Tết 2012

Bình luận từ Facebook

BÀI VIẾT LIÊN QUAN