Khi kiến trúc bị méo mó biến dạng do ảnh hưởng của những cơn gió lạnh của sự suy thoái kinh tế, các công ty hàng đầu đã làm cách nào để đối mặt với những năm tháng khó khăn phía trước? David Littlefield đã đưa ra câu hỏi với một số văn phòng kiến trúc sư lớn nhất thế giới về chiến lược của họ.
Đây cũng là thời điểm mà Larry Malcic, giám đốc sáng tạo của HOK London, trong những tháng gần đây đã bay tới Trung Đông hai lần để thuyết trình với các ngân hàng. Các ngân hàng này đang tài trợ cho những dự án xây dựng ở Anh. Giới đầu tư thấy rằng rất khó để lấy được tiền từ địa phương nên đang phải tìm thêm từ các nhà tài trợ bên ngoài. HOK (xếp thứ 4 trong top 100) chấp nhận một khung cảnh khá phổ biển của các thị trường tài chính trên toàn cầu- các cán bộ quản lý các cấp đang rất lo lắng, lạc quan 1 cách thận trọng rằng họ sẽ vượt qua cơn bão.
 |
| Larry Malcic, giám đốc sáng tạo của HOK London |
Malcic miêu tả tình trạng nền kinh tế là “nguy hiểm và không ổn định” nhưng lại kiếm tìm sự an ủi với thực tế là văn phòng làm việc của ông luôn luôn kinh doanh khôn khéo với nghiệp vụ rất đa dạng. Với một khối lượng công việc trải khắp toàn cầu và trong hầu hết mọi lĩnh vực có thể tưởng tượng ra của HOK, vì vậy việc giảm bớt lí thuyết có lẽ là điều tốt. Hầu hết các văn phòng đang tiếp cận tình hình với cách nhìn lạc quan khá giống nhau. Họ cũng thoải mái chấp nhận rằng nền kinh tế đang trong tình trạng tồi tệ và năm 2009 này sẽ là một cuộc đấu tranh.
 |
| Adrian Griffiths, giám đốc của Chapman Taylor |
Adrian Griffiths giám đốc của Chapman Taylor (xếp hạng 25) đã thừa nhận “Tôi có thể nhận thấy từ đầu năm 2008 tình hình kinh tế Anh đang xuống dốc. Nhưng tôi đã không dự đoán được nền kinh tế thế giới đang rơi xuống vực thẳm”. Nhưng đà phát triển không hoàn toàn bị chậm lại, nhiệm vụ của chính phủ là thực hiện 1 chính sách nhất quán trong đó việc mở rộng về địa lý và khu vực, những mối quan hệ khách hàng vững chắc sẽ là một cú hích mạnh mẽ vào thị trường đang trôi nổi. Điều này sẽ giúp cho những công ty lớn có thể chèo chống trong 12 đến 18 tháng tới.
‘Chúng tôi không có ý định làm giảm đi sức lực của mình’
 |
| Carl Roehling, chủ tịch & giám đốc điều hành của SmithGroup |
SmithGroup (xếp thứ 15), chỉ phát triển thị trường ở khu vực Bắc Mĩ có thể tưởng tượng được tình hình kinh tế, để “đo mình cho đúng” họ đã đặt ra mốc phát triển thêm 10% trong năm tới. Công ty này cũng có ảnh hưởng đến một số hoạt động không truyền thống như tiếp thị và quan hệ công chúng (PR) trong một quá trình hoạt động dường như là như liên tục. Chủ tịch và giám đốc điều hành Carl Roehling phát biểu “Các bạn có cái nhìn đầy chỉ trích đối với mọi hoạt động ngoài lề và bạn loại bỏ nó,” “Nhưng chúng tôi sẽ không làm giảm đi sức lực của mình. Chúng tôi sẽ không cắt quá sâu để đến nỗi nó sẽ còn đau trong một thời gian dài.”
Danish, công ty Arkitema cũng sẽ cắt giảm khoảng 10% đến 15% đội ngũ nhân viên. Văn phòng này, đứng thứ 69 trong top 100 vào năm ngoái, đã không hoàn thành bản điều tra năm nay đơn giản là vì điều kiện kinh tế quá bất ổn đến nỗi những người quản lí không biết giải thích những con số này như thế nào.
Giám đốc truyền thông Holger Dahl của Arkitema đã đưa ra lời phát biểu: “Khung cảnh ở Đan Mạch thì khá giống với ở Anh,” ông là người tin rằng tất cả các văn phòng lớn ở Đan Mạch đều phải cắt giảm nhân sự” Chúng tôi có một công việc làm ăn phát đạt quy mô lớn được điều hành bởi những nhà đầu tư tư nhân cùng với những cơ chế tài chính mới và kế hoạch vay nợ hết sức linh hoạt của họ. Bây giờ thì những nhà đầu tư này đang thất bại hoàn toàn. Vấn đề này thực sự làm tổn hại đến công ty của chúng tôi.”
Thật may mắn, Arkitema đã nhìn trước được chuyện này và 3 năm trước đã bắt đầu xây dựng một lượng lớn những hợp đồng với các doanh nghiệp hoạt động trong khu vực công. Hiện nay 20% doanh số là từ nguồn tài chính công, và con số này được xác định là sẽ “tăng lên đáng kể” trong năm 2009.
Sức mạnh của thương hiệu
Có được một thương hiệu có tính toàn cầu có thể tạo ra sự khác biệt rất rõ ràng giữa việc định hướng theo một lộ trình hay bị lạc đường. Ví dụ như Foster & Partners (xếp thứ 3) sở hữu một công ty có thương hiệu, một phần được xây dựng dựa trên sự cam kết về chất lượng và tính nhất quán, chính điều này đem lại cho công ty thêm sự bảo vệ từ một nền kinh tế đã nguội lạnh. Cuối năm 2008, công ty dự tính không sản xuất thừa trong tương lai gần- 80% công trình không phải ở Anh, trong những lĩnh vực rất khác nhau, và dưới sức ép này những đơn vị doanh nghiệp thường luân chuyển đội ngũ nhân viên bán thất nghiệp giữa các nhóm
Lễ hội ở Barcelona, Norman Foster rất triển vọng về khả năng làm việc của mình để chèo lái vượt qua tình trạng suy thoái kinh tế. Đây chính là vị thế của một “kiến trúc sư-ngôi sao”. Những khách hàng lớn luôn muốn có được những dự án uy tín và theo các báo cáo chưa chính thức thì trong số các kiến trúc sư, Foster và Zaha Hadid đã được yêu cầu mở rộng nhà thờ Hồi giáo Haram ở Mecca.
Dubai không còn là thị trường hái ra tiền
Điều rõ ràng là các văn phòng kiến trúc, đặc biệt là những văn phòng không có “một thương hiệu đặc biệt”, sẽ phải làm việc 1 cách rất khó khăn trong thời gian sắp tới nhằm quảng bá cho công việc 1 cách có hiệu quả. Họ còn dự kiến sẽ làm việc ở các thị trường tương đối xa lạ. Dubai không còn là thị trường hái ra tiền, các công ty dường như đang sử dụng các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất làm bước đệm để mở rộng thị trường ra các khu vực như: Abu Dhabi, Qatar, Kuwait, Bahrain và Ả Rập Saudi. Một kiến trúc sư đã nói về khả năng làm việc ở Lebanon, trong khi mảng giáo dục ở Thổ Nhĩ Kỳ dường như cũng đáng để mắt tới. Bắc Phi đang bắt đầu đưa ra cơ hội, đặc biệt là Libya, Ai Cập và Tunisia. FXFowle (xếp thứ 72) đặt trụ sở tại New York đang làm việc tại Ethiopia.
 |
| Mark Taylor, giám đốc nhóm 3DReid |
Mark Taylor, giám đốc nhóm công ty Anglo của Mĩ ( xếp thứ 66) thừa nhận một “nền du lịch kinh doanh” nhất định. Trong cuộc điện thoại từ Dubai và đang sửa soạn cho chuyến thăm Ấn Độ , ông nói “Tôi suy nghĩ rõ ràng là tại thời điểm này có rất nhiều kiến trúc sư đang theo đuổi công việc, bao gồm những người không có kinh nghiệm làm việc ở khu vực này của thế giới,”
Taylor cũng nhận xét là các khách hàng nhận thức được sự dư thừa kiến trúc sư (so với thời điểm 1 hay 2 năm trước) và họ sẽ không thấy ngại ngần với những công ty bị giải thể do không đáp ứng được mục tiêu. ông Taylor nói “Có nhiều kiến trúc sư bên ngoài sẵn sàng thế chân bạn nếu bạn thất bại,”. “Bên ngoài là một nơi máu me rùng rợn. Bất cứ ai cảm thấy thoải mái trong môi trường này thì hoặc là có vấn đề về đầu óc, hoặc là đang trêu đùa bạn” Việc làm khu vực công cộng dường như đang cứu nhiều người, và trong những năm gần đây, đã xuất hiện 1 xu hướng thiển cận (có thể nói nhẹ hơn) trong các văn phòng, đó là chỉ tập trung vào mảng thị trường về giáo dục và y tế.
Cuối năm 2008, công ty kiến trúc Stantec của Canada (xếp thứ 23) đang ở vị trí rất tốt. đây là điều mà Alan Hartley, phó chủ tịch công ty, đã nói khi phỏng vấn đội ngũ nhân viên mới. Đứng bên lề khủng hoảng, Cacada đã có thể quan sát thảm hoạ kinh tế có tính toàn cầu, nợ nhà nước thấp, khu vực ngân hàng đang ổn định và lượng tiền mặt của quốc gia duy trì từ giá cả hàng hoá cao đã đem lại cho Cacada một loại gì đó giống như là quỹ chiến tranh. Giá cả hàng hoá này vào thời điểm hiện tại thì khá thấp, tuy nhiên lại khiến cho các ngành công nghiệp khai mỏ, khoan và lâm nghiệp phải cân nhắc, nhưng ít nhất đây cũng là thời cơ thuận lợi cho Canada
 |
| Alan Hartley, phó chủ tịch Stantec |
Ông Hartley cho biết “Tôi dự đoán là cuối cùng thì chúng ta sẽ giảm được tốc độ sản xuất. Chỉ đơn giản là nó chưa đến. So với các đồng nghiệp của chúng tôi ở Mĩ, dường như là chúng tôi còn rất may mắn.
70% công việc của Stantec là ở Cacada với phần biên giới phía Nam, 2/3 khối lượng công việc là thuộc về khu vực công cộng. Những dự án về sức khoẻ và giáo dục đại học & sau đại học sẽ tiếp tục vượt sông đến Bắc Mĩ (bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước hoặc nguồn vốn tư nhân), nhờ 1 số lợi thế về thực trạng của xã hội, đó là những tiện nghi nhàm chán quen thuộc, dân số già và nhu cầu học cao, chuyên sâu trở thành 1 phương thức để tránh lâm vào tình trạng thất nghiệp. Các nhân viên của Stantec cảm thấy khá an toàn, mặc dù Hartley đã nghe tin các công ty Canada khác đã bắt đầu cân nhắc đến việc ngừng sản xuất.
Ông cũng đặt tầm quan trọng lên các mối quan hệ tốt với khách hàng cũ. Gần như tất cả công việc của Stantec là kinh doanh cung- ứng (có thể lến đến 90%) và Hartley đang hy vọng những khách hàng có học thức rộng rãi sẽ vẫn đem lại những giá trị ổn định. “Việc này không phải là để hạ thấp vai trò của quảng cáo và quan hệ công chúng (PR) nhưng cơ bản là công việc của chúng tôi bắt đầu từ kinh doanh cung ứng, những mỗi quan hệ lớn mạnh và danh tiếng của chúng tôi đối với khách hàng…không hẳn là sự hợp tác, nhưng là một sự cộng tác tốt.”
 |
| Chris Johnson, giám đốc điều hành Gensler ở Châu Âu & Trung Đông |
Gensler (đứng đầu) cũng cảm thấy như vậy. Chris Johnson, giám đốc điều hành khu vực Châu Âu và Trung Đông, nhấn mạnh rằng các khách hàng là các cá thể độc lập đồng thời cũng là những người hợp tác. Đặc biệt ở Trung Đông, mọi người thích tạo lập kết nối giữa con người và thường thì họ sẽ đưa theo những nhà cung cấp khi mà họ chuyển việc.
Quan sát cơ sở hạ tầng
Một chủ để khác nổi lên mạnh mẽ hơn, từ tất cả mọi người mà bạn nói chuyện với họ là những dự án cơ sở hạ tầng cũng sẽ đem lại nhiều cơ hội bất cứ lúc nào. Tổng thống đắc cử Obama dường như rất triển vọng trong việc đầu tư quy mô lớn vào đường xá, cầu đường, hệ thống phân phối nước và các công trình giáo dục (các trang thiết bị khoa học và công nghệ, đặc biệt trong lĩnh vực khoa học áp dụng sinh học). Ông cũng chỉ ra rằng những công việc “liên quan đến môi trường” sẽ được tạo ra bởi những dự án mới thân thiện với môi trường. Những công ty có niềm tin bền vững nên tận dụng chuyên gia của họ ngay từ bây giờ- đặc biệt những công ty có một hồ sơ xây dựng được giải “bạch kim” hay “giải vàng” thông qua hệ thống quản lý năng lượng và thiết kế môi trường (mô hình của Mỹ tương đương với mô hình Breeam của Anh).
Trung Quốc đang thực hiện nhiều việc giống nhau, gần đây chính phủ đã tuyên bố một gói thầu trị giá 119,7 tỉ bảng Anh để thúc đẩy phát triển, bao gồm việc bắt tay vào những dự án xây dựng quan trọng như đường ống dẫn, trang thiết bị năng lượng hạt nhân và những sáng kiến dự trữ nước.
Ả Rập Saudi cũng tiếp tục suy nghĩ nhiều hơn nâng cấp và mở rộng cơ sở hạ tầng, trong khi Anh (với dự án Olympics, pan-London Crossrail, và các chương trình nâng cấp hệ thống trường học và bệnh viện) vẫn tiếp tục đem đến cơ hội thu phí cao hơn cho các công ty lớn. Tất nhiên cá nhân các kiến trúc sư hiếm có thể điều hành các dự án cơ sở hạ tầng, nhưng tổng thể quy hoạch, các bản phân tích ảnh hưởng của môi trường và thiết kế các toà nhà phụ trợ luôn lọt vào tay các công ty thiết kế.
 |
| Guy Geier, đại cổ đông và giám đốc điều hành FXFowle |
Guy Geier, đại cổ đông và giám đốc điều hành FXFowle, cho biết “Thường thì kiến trúc sư chỉ đóng vai trò là người tư vấn phụ cho một công ty xây dựng. Nhưng chúng tôi cũng rất vui lòng khi được làm việc đó.
Sân bay cũng vẫn đem lại sự lạc quan và các công ty có chuyên gia trong các lĩnh vực này đang thúc đẩy mạnh mẽ nhằm tìm ra một công việc mới. Gần đây thị trường Ấn Độ đã đi xuống một chút nhưng vẫn đầy hứa hẹn, có thể đem đến cơ hội tốt nhất trong lĩnh vực này. 3D Reid đang có “rất nhiều cuộc đối thoại” với các nhà quản lý sân bay trên khắp thế giới, và đã được yêu cầu dựng lên ý tưởng cho ít nhất một dự án ở lục địa nhỏ này.
Một trong những dấu hiệu đáng báo động trong tình hình hiện tại là các dự án đột ngột giảm sút. Dường như rất ít dự án bị huỷ bỏ nhưng nhiều dự án đang có chiều hướng đi xuống hoặc tạm thời bị hoãn lại. Điều này làm cho các văn phòng phân vân xem sẽ phải làm gì với đội ngũ nhân viên đột ngột bị mất việc. Các văn phòng làm có nhiều viên chức thường làm việc ở nhiều khu vực khác nhau, nhưng hoạt động mạng lưới toàn cầu hiện giờ dường như chỉ làm công việc là tổng hợp các xưởng có nhiều sổ đặt hàng rồi yêu cầu sự hỗ trợ từ các nhóm đang nghỉ làm việc. Việc này giúp ngăn chặn tình trạng dư thừa tốn kém và duy trì về mặt chuyên môn cho một công ty.
 |
| Peter Morrison, giám đốc điều hành RMJM |
Peter Morrison, giám đốc điều hành của RMJM (xếp thứ 7) đang tạo được điểm nhấn qua một dự án giáo dục trình độ cao ở khu vực Trung Đông, được điều hành bởi các nhân viên ở New York, Princeton (New Jersey) và Cambridge (Anh). Ông nói “Bất kì văn phòng nào của chúng tôi có thể làm việc ở bất cứ nơi nào trên thế giới. Chúng tôi đang cố gắng tận dụng điều này làm ưu điểm của mình.
Đây là mặt sáng sủa trong tình trạng suy thoái kinh tế: các văn phòng chắc chắn sẽ làm nổi bật lên điểm tựa, nơi sàng lọc và tập trung hơn khi đã có sự cải tiến. Họ không có sự lựa chọn. Nền tảng kỹ năng của họ có thể cũng có một chút khác biệt. Những nhà đầu tư không định dừng việc vạch kế hoạch cho tương lai (đặc biệt những người thích buôn bán bất động sản trong tình trạng giá trị thu lại từ mảng này bị giảm sút), nhưng tất nhiên họ sẽ xây dựng ít hơn. Vì vậy các kiến trúc sư có thể sẽ có rất nhiều ý tưởng và chỉ cần đưa chúng vào bản kế hoạch.
Thậm chí Geier of FXFowle bày tỏ sự mong đợi rằng : “Ở khía cạnh nào đó, việc giảm tốc độ sản xuất cũng tốt vì nó cho phép chúng tôi làm công việc của mình với tiến độ phù hợp và thận trọng hơn- không làm với tốc độ quá nhanh,” Và niềm hy vọng không bao giờ tắt. Roehling của GroupSmith trước đây đã từng trải qua việc này. Và ông kể lại câu chuyện một cách sống động. “Tôi đang kể lại với nhóm của tôi rằng không có lí do gì để nhân nhượng trong tình hình suy thoái kinh tế này…Tất nhiên là cũng có phần thất vọng, nhưng tôi sống ở Detroit. Tôi chứng kiến tình trạng suy thoái kinh tế cứ 7 hay 8 năm một lần.”
AR Awards là giải thưởng lớn nhất và danh giá nhất dành cho các kiến trúc sư trẻ trên toàn Read more
Chúng tôi sẽ lần lượt giới thiệu các tác phẩm đoạt giải thưởng này năm 2006. Đầu tiên là công Read more
Trong số nhiều công trình dự thi đến từ Nhật bản, trung tâm trị liệu dành cho trẻ rối loạn Read more
Một vấn đề thường diễn ra là khát vọng vươn tới hiện đại tại các nước đang phát triển lại Read more
Sinh năm 1950, tại Fumel (lot-etgaronne) miền nam nước Pháp, ông học tại trường Ecole Nationale Supérieure des beaux arts Read more
Công nghệ hình ảnh đang tiến theo xu hướng: từ hình ảnh 2D trên film, giấy ảnh, màn ảnh... tiến Read more